Қазақстанның экс-президенті Нұрсұлтан Назарбаев қуғындағы банкир Мұхтар Әблязовқа сенім артқанын, алайда ол үмітін ақтамағанын мәлімдеді. Бұл жөнінде ол 1 желтоқсан Тұңғыш президент күні қарсаңында өзі туралы түсірілген «Штрихи к портрету» деректі фильмінде айтты.
«Мысалы, Әблязов сатқын емес пе? Мен оны жас кезінде энергетика министрі қызметіне тағайындадым. Ал ол ұрлық жасады. Түрмеге отырғыздық. Сол жерден талай рет хат жазды. Туған-туыстары мен достары да босатуды өтінді. Біршама уақыттан кейін президент өкілеттілігін пайдаланып, оған рақымшылық жасадым. Әйтпесе, түрмеде отыра беретін еді» деді Назарбаев.
Экс-президенттің айтуынша, Әблязов түрмеден шыққаннан кейін банк басшылығына сұранған, Назарбаев ол өтінішін орындаған.
«Ал ол не істеді? 7,5 миллиард долларды ұрлап кетті. Енді осы ақшаға 15 жыл батыста тұрып жатыр. Бұдан басқа қандай ақшаға күн көреді. Ол жақта жұмыс істеп жатқан жоқ қой. Жалақы да алмайды. Соның бәрі халықтың ақшасы болды. Мемлекет адамдардың ақшасын қайтарып берді. Әлі күнге дейін сол ақшаны іздеп, біртіндеп қайтарып жатырмыз» деді Назарбаев.
Бұған қоса, Назарбаев Әблязов туралы «Ол адам жақсы жұмыс істесе, өз еліне пайдасын тигізетін еді. Бірақ қашқын болып шықты» деп айтты.
Мұхтар Әблязов кім?
Қазақстанның энергетика министрі болып қызмет атқарған Мұхтар Әблязов 2000 жылдардың басында оппозицияға өтіп, президент Нұрсұлтан Назарбаевтың сыншысына айналған еді. 2002 жылы Мұхтар Әблязов «заңсыз кәсіпкерлікпен айналысты» және «қызмет өкілетін асыра пайдаланды» деген айыппен 6 жылға сотталған. Бір жылдан соң ол сол кездегі ел президенті Назарбаевтың рақымшылығымен босап шығып, 2005-2009 жылдары БТА банкін басқарған. 2009 жылы шетелге қашқан.
2017 жылы Әблязовты Қазақстан билігі «БТА банкінен» ақша ұрлады деген айппен 20 жылға бас бостандығынан айыру жазасына сырттай кескен. Ал 2019 жылы «бизнестегі бұрынғы әріптесін өлтірді» деп айыптап, оны өмір бойы бас бостандығынан айыру туралы үкім шығарды.
Бұған қоса, Әблязовтың 2013 жылы шетелде жүріп құрған «Қазақстанның демократиялық таңдауы» (ҚДТ) қозғалысын 2018 жылы Қазақстан соты «экстремистік ұйым» деп танып, ел аумағында оның жұмысына тыйым салды. Бірақ Еуропарламент «ҚДТ»-ны «бейбіт ұйым» деп есептейді.
Елден 2009 жылы қашып, қазір Францияда тұрып жатқан, жақында сол елден саяси баспана алған Мұхтар Әблязов бұл айыптаудың бәрін жоққа шығарады. Ол мұның барлығын астарында саяси себеп бар деп есептейді.