Жамбыл облысындағы Қаратау, Жаңатас және Шу секілді моноқалаларды дамыту республикалық және жергілікті атқарушы органдардың жіті назарында. Ел Үкіметі бекіткен Кешенді жоспар аясында Қаратау және Жаңатас қалаларын әлеуметтік-экономикалық дамытудың 2022-2026 жылдарға арналған кешенді жоспарларының жобасы Ұлттық экономика министрлігіне жолданған. Бұл туралы облыс әкімі Нұржан Нұржігітовтің төрағалығымен өткен моноқалаларды дамыту мәселелері жөніндегі кеңесте жан-жақты айтылды.
– Қаратау мен Жаңатас қалаларын алдағы уақытта қалай дамытамыз? Олар Үкіметтен қандай жеңілдіктер мен преференциялар алады? Ондағы тұрғындарды қандай мәселелер толғандырады? Сол өзекті мәселелерді жедел шешіп, дамыту жоспарына сәйкес нақты жұмыстар жүргізуге тиіспіз, – деп атап өтті облыс әкімі.
Қаратауда шешімін күткен мәселелер аз емес. Атап айтсақ, жылыту желілерінің 46 пайызы, электр желілерінің 70 пайызы тозған. Кәріз суларын сүзгі мәселесі шешілмеген. Жеке сектор көшелерінің 63 пайызы қанағаттанарлықсыз жағдайда.
Бүгінде Қаратауда тұрғын үй кезегінде 1483 адам тұр десек, олардың қатарында көпбалалы отбасылар, әлеуметтік осал топтар, жетім балалар, сондай-ақ бюджеттік сала қызметкерлері бар.
Қала экономикасын ұзақ мерзімді әртараптандыру үшін жаңа инвестициялық жобаларды жүзеге асыру маңызды.
Қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуының кешенді жоспарына сәйкес алдағы бес жылда 93 іс-шараны жүзеге асыру жоспарлануда. Оның 41-і жеке инвестиция есебінен, тағы 52-сі республикалық және жергілікті бюджет есебінен орындалмақ. Нәтижесінде өнеркәсіптік өндіріс көлемін екі есеге арттыру көзделуде. Негізгі капиталға салынған инвестициялар сомасы 39,5 миллиард теңгені, салық түсімдері – 570 миллион теңгені құрап, 700-ден астам тұрақты жұмыс орны құрылады деп күтілуде.
Ағымдағы жылы білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт, сумен жабдықтау, қоғамдық қауіпсіздік пен құқықтық тәртіп, жол құрылысы, жолаушылар автокөлігі, жылумен қамту, экология салаларында 11 жоба іске асырылуда.
Аймақ басшысы бірқатар мәселелерге жекелей тоқталып, әсіресе, тұрғын үй құрылысына қатысты жұмыстарға назар аударды. Тұрғын үйлерді жаңғырту жұмыстарының құны жаңа тұрғын үй салғаннан да қымбатқа жоспарланып отырғанына алаңдаушылық білдіріп, бұл тұрғыда терең талдау қажет екендігін баса айтты.
Басқосуға қатысқан барлық басқарма басшыларынан өз салалары бойынша жауап алған облыс әкімі Қаратау қаласын дамыту бойынша жоспарлы жұмыстарға көңілі толмады.
— Өзекті мәселелер көп, оларды шешу бойынша нақты жоспар байқалмайды. Аудан, қала әкімдігінің облыстық басқармалармен өзара қарым-қатынасы жолға қойылмаған, — деп қорытындылады Нұржан Нұржігітов.
Дәл осындай онлайн-режимде өткен кеңесте Жаңатас қаласын дамыту жөнідегі мәселелер де қаралды. Басқосуда Сарысу ауданының әкімі Марат Сұлтанғалиев ең бір шешімін күткен өзекті жайттарға назар аудартты. Бірінші кезекте ол ауданның өнеркәсіптік бағытына байланысты экологиялық мәселелерді алға тартты.
Аудан әкімі қаладағы жасыл желектер мен көгалдарды суару үшін техникалық сумен қамтамасыз ету мәселесін, автомобиль және көше жолдарын жаңарту, орта жөндеуден өткізу қажеттігін тілге тиек етті.
Айта кетейік, Жаңатас қаласындағы жеке сектордағы 76 көшенің үштен біріне жуығына асфальт төселмеген. Мемлекеттен баспана алу үшін кезекте тұрғандардың саны 1548-ге жеткен.
Жиында медициналық жабдықтар мен қызметтің сапасына қатысты мәселелер де сөз болды. Халықтың дене шынықтырумен айналысуға деген сұранысын толық қанағаттандыратын спорттық инфрақұрылымның жеткіліксіздігі, бір жастан үш жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамту 93,1 пайызды ғана құрайтындығы да айтылды.
М.Сұлтанғалиев кешенді жоспарды жүзеге асыра отырып, бұл мәселелерді шешуде 2026 жылға қарай айтарлықтай нәтижеге қол жеткізуге болатынына сендірді.
Жоспарға сәйкес негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемін 870 миллиард теңгеге дейін, өнеркәсіп өнімінің көлемін 200 миллиардқа дейін жеткізу жоспарлануда. Екі мыңға жуық жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Қала халқының саны да едәуір артады деп көзделуде.
— Жоспарларыңыз өте ауқымды, дегенмен олар толық жүзеге асып жатса құба-құп. Бірақ алдағы екі-үш жылға арналған нақты жоспармен жұмыс істеуге көңіл бөлген дұрыс. Мысалы, моноқалалардың өсіп келе жатқан халқын жұмыспен, тұрғын үймен, мектептермен қалай қамтамасыз ету керектігін қазірден бастап ойластыру керек. Өзекті мәселелердің бірі саналатын – су құбыры, электр және басқа да желілердің тозуы бойынша да көп жұмыс күтіп тұр. Ең алдымен тұрғын үй қорын жаңғырту бойынша түсіндіру жұмыстары жүргізу керек. Тұрғындар көпқабатты үйлерді жаңғырту жұмыстары тегін жүргізілмейтінін түсінуі тиіс.
Бізге шағын қалаларды дамытуда бірыңғай көзқарас қажет. Басқармалар мен аудан бірлесіп әрекет етуі маңызды.
Ең бастысы – жаңа жұмыс орындары ашылып, тұрғындардың тұрмысы түзеліп, әлеуметтік мәселелері шешіліп, жағдайының жақсаруы, — деп түйіндеді Нұржан Нұржігітов.